Kwestionowanie przez ZUS sposobu wykorzystania L4
1. Zasiłek chorobowy
W przypadku choroby dana osoba może zostać skierowana przez lekarza na zwolnienie lekarskie tzw. L4. Za ten okres należy się zasiłek chorobowy.
2. Wykorzystanie zwolnienia
Zgodnie z przepisami osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim nie może wykonywać pracy zarobkowej oraz powinna wykorzystać zwolnienie w sposób zgodny z jego celem.
Zakaz wykonywania pracy zarobkowej w okresie zwolnienia wydaje się być jasnym i oczywistym zakazem. Natomiast jak należy rozumieć obowiązek wykorzystania zwolnienia zgodnie z jego celem. Czy dopuszczalny jest np. wyjazd do rodziny w celu jej odwiedzenia ?, czy można pójść do kina ?, czy można wyjechać za granicę ?. Odpowiedzi na te pytania będą różne i są one zależne od wielu czynników. Przede wszystkim istotna jest kwestia z jego powodu dana osoba przebywa na zwolnieniu. Inne czynności w czasie zwolnienia będą dopuszczalne w stosunku do osoby, która złamała nogę, a inne w stosunku do osoby chorej na depresję. Istotne jest również to, czy osoba przebywająca na zwolnieniu może się poruszać zgodnie z zaleceniami lekarza.
3. Prawidłowe i nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia
Z orzeczeń sądów wynika, że celem zwolnienia lekarskiego jest jak najszybszy powrót do zdrowia i w konsekwencji do pracy. Dlatego też osoba przebywająca na zwolnieniu może wykonywać czynności związane z leczeniem. Natomiast nie powinna wykonywać czynności, które zakłócają proces leczenia bądź mogą zostać uznane za zbędne w tym procesie.
W tym miejscu można przytoczyć następujące fragmenty uzasadnień wyroków „Jeśli pracownik mógł wykonywać czynności niezbędne życiowo, takie jak wyjście do apteki, na zakupy czy krótki spacer, to w sytuacji poszerzenia tych czynności o inne zbędne zajęcia, ma miejsce niezgodne z celem wykorzystanie zwolnienia lekarskiego. Wielogodzinne wyjście do galerii handlowej nie stanowią czynności niezbędnych.” oraz „Celem zwolnienia od pracy z powodu niezdolności do pracy wywołanej chorobą jest odzyskanie zdolności do pracy. Znaczenie w tym zakresie mają zalecenia lekarskie (np. nakaz leżenia w łóżku), a także ustalenie rodzaju i charakteru choroby wywołującej niezdolność od pracy (infekcja, złamanie ręki, depresja itp.). W zależności od wyniku tych ustaleń, dopuścić można np.: wyjazd do rodziny na okres leczenia połączony ze wskazaniem płatnikowi składek miejsca pobytu czy też podjęcie czynności niezbędnych dla zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych”
Powyższe fragmenty pokazują, jakie zachowania sądy mogą uznać za zasadne i niezasadne w trakcie trwania zwolnienia. Każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Jednakże ogólną zasadą jaką powinny przestrzegać osoby przebywające na L4 jest skupienie się na leczeniu i bezwzględne przestrzeganie zaleceń lekarza.
4. Skutki decyzji ZUS-u i odwołanie
W przypadku, gdy ZUS zakwestionuje sposób wykorzystania zwolnienia lekarskiego, równocześnie odmówi danej osobie prawa do zasiłku bądź nakaże zwrot już wypłaconego zasiłku. Wtedy też można złożyć odwołanie od decyzji ZUS-u do sądu. W tym celu warto skorzystać z pomocy adwokata, który rozpatrzy sprawę indywidualnie i opierając się na doświadczeniu oraz orzecznictwie pomoże ocenić czy dana sytuacja faktycznie była naruszeniem sposobu wykorzystania zwolnienia L4. Z mojego doświadczenia mogę wskazać, że ZUS często nazbyt rygorystycznie podchodzi do tego, co osoby chore robią na zwolnieniu lekarskim, negując np. możliwość odwiedzenia rodziny. Dlatego też, w przypadku otrzymania decyzji o odmowie przyznania prawa do zasiłku bądź decyzji o obowiązku zwrotu już wypłaconego zasiłku warto zastanowić się nad jej zaskarżeniem.
